Ocena czy anemia ma charakter regeneratywny czy nie jest kluczowa dla rokowania i leczenia. Na co zwrócić uwagę gdy otrzymujemy wynik morfologii z laboratorium?
KRWINKI POLICHROMATOFILNE
Polichromatofile to erytrocyty o nieukończonym procesie dojrzewania, najczęściej są one większe i w standardowym barwieniu mają niebieski odcień, są charakterystyczne i łatwe do rozpoznania w obrazie mikroskopowym, często można znaleźć o nich wzmiankę w opisie rozmazu. Jeśli u pacjenta z anemią widzimy opis "liczne krwinki polichromatofilne" oznacza to, że szpik kostny wyrzuca dużą ilość młodocianych krwinek do krwi obwodowej starając się zrekompensować powstałe straty. Polichromatofile w rozmazach określamy np. jako liczne, nieliczne czy pojedyncze, aby dokładnie oszacować liczbę niedojrzałych erytrocytów można zastosować barwienie błękitem metylenowym czyli oznaczenie retikulocytów.
ERYTROBLASTY
Erytroblasty to również niedojrzałe krwinki czerwone, zawierają one jądro komórkowe. Pojawiają się we krwi obwodowej w przypadkach wzmożonej erytropoezy, ale także mogą wystąpić w przypadku erytropoezy patologicznej w przebiegu chorób rozrostowych krwi. Często można je zaobserwować w rozmazach pacjentów z anemią regeneratywną.
CIAŁKA HOWELLA-JOLLY'EGO
Ciałka Howella-Jolly’ego to drobne wtręty wewnątrz erytrocytów będące pozostałościami jąder komórkowych erytroblastów. U kotów ich niewielkie ilości traktowane są jako fizjologiczne. Zwiększenie ich liczby we krwi u kotów oraz pojawienie się ich w rozmazach u psów świadczy o intensywnej i przyspieszonej regeneracji układu czerwonokrwinkowego. Mogą również pojawiać się przy zaburzeniach pracy śledziony.
RETIKULOCYTY
Retikulocyty to niedojrzałe erytrocyty, zawierają one pozostałości RNA dzięki czemu wybarwiają się w specjalistycznym barwieniu błękitem metylenowym. Są to w przybliżeniu te same komórki, które w standardowym barwieniu nazywamy polichromatofilami, choć o ile każdy polichromatofil jest retikulocytem to nie każdy retikulocyt jest polichromatofilem. Oznaczenie ilości retikulocytów we krwi obwodowej jest kluczowe dla określenia zdolności erytropoetycznej szpiku.
Należy pamiętać o tym, że silna regeneracja np. po krwotoku pojawia się dopiero po 3-4 dniach, dlatego tak ważny jest stały monitoring pacjenta z niedokrwistością, bazując na pojedynczym badaniu można błędnie zakwalifikować niedokrwistość jak nieregeneratywną lub regeneratywną. Jedna forma anemii może także przejść w drugą, np. wspomniana już początkowo oceniana jako nieregeneratywna niedokrwistość pokrwotoczna po kilku dniach staje się regeneratywna, a początkowo regeneratywna niedokrwistość wynikająca z przewlekłego krwawienia może przejść w formę nieregeneratywną ze względu na wykorzystanie rezerw żelaza.
Σχόλια