Niedokrwistość to jedno z najczęstszych zaburzeń w hematologii weterynaryjnej. O czym zawsze trzeba pamiętać u pacjentów z anemią?
JAKA JEST PRZYCZYNA NIEDOKRWISTOŚCI?
Każda niedokrwistość ma swoją przyczynę, czasem jest ona oczywista, jak np. krwotok zewnętrzny, a czasem jej ustalenie wymaga pogłębionej diagnostyki i wykonania wielu dodatkowych badań. Ustalenie przyczyny jest kluczowe zarówno dla podjęcia skutecznego leczenia jak i dla dalszego rokowania. W niektórych przypadkach samo usunięcie przyczyny doprowadzi do całkowitego wyleczenia zwierzęcia, jak np. w sytuacji gdy anemia jest skutkiem utraty krwi w przewodzie pokarmowym przy inwazji pasożytów wewnętrznych. Istnieje wiele przyczyn niedokrwistości, wśród najczęstszych wymienia się utratę krwi, niedobory żywieniowe, stany zapalne, niewydolność nerek, hemolizę na tle immunologicznym, nowotwory krwi czy choroby szpiku kostnego. Każda z nich wymaga innego podejścia terapeutycznego, trzeba również pamiętać, że niektóre anemie są całkowicie oporne na leczenie.
CZY JEST TO NIEDOKRWISTOŚĆ REGENERATYWNA CZY NIEREGENERATYWNA?
Odpowiedź na to pytanie nie zawsze jest oczywista. U pacjentów z niedokrwistością bardzo ważne jest regularne monitorowanie aktualnego stanu za pomocą badań hematologicznych. Czasem dopiero po kilku kolejnych badaniach krwi możemy powiedzieć czy anemia jest regeneratywna czy nie. Parametrem, który pomoże nam ustalić odpowiedź na to pytanie jest oznaczenie liczby retikulocytów. Retikulocyty to niedojrzałe postacie krwinek czerwonych. Przy zwiększonej utracie lub niszczeniu krwinek czerwonych prawidłowo funkcjonujący szpik kostny nasila krwiotworzenie i wyrzuca do krwi obwodowej duże ilości retikulocytów. Ilość retikulocytów jest więc dobrym markerem czynności krwiotwórczej szpiku kostnego. Określenie czy niedokrwistość ma cechy regeneracji jest niezwykle ważne w aspekcie określenia rokowania.
CZY NIEDOKRWISTOŚĆ MA CHARAKTER AUTOIMMUNOLOGICZNY?
W niedokrwistości autoimmunologicznej dochodzi do produkcji przeciwciał przeciw własnym erytrocytom, jest to więc sytuacja, w której organizm sam niszczy swoje krwinki czerwone doprowadzając do anemii. Niedokrwistość autoimmunologiczna może występować w dwóch formach: pierwotnej i wtórej. W postaci pierwotnej przeciwciała produkowane są przeciw zdrowym, niezmienionym chorobowo erytrocytom własnym, dotyczy ona głównie zwierząt młodych oraz w średnim wieku i jest dużo rzadsza niż postać wtórna. W postaci wtórnej przeciwciała przeciw erytrocytom własnym produkowane są po zadziałaniu czynnika inicjującego proces patologiczny. U psów najczęstszymi induktorami są zakażenia Babesia canis, mikrofilarie we krwi oraz niektóre leki. U kotów są to zakażenia Mycoplasma haemofelis, zakażenia wirusem białaczki oraz niektóre leki. Wśród innych przyczyn należy również wymienić choroby wątroby, choroby limfo i mieloproliferacyjne oraz stany po przetoczeniu niezgodnej grupowo krwi. Proces autoimmunologiczny może dotyczyć również płytek krwi co w obrazie hematologicznym objawia się małopłytkowością.
W zdecydowanej większości przypadków autoimmunologiczny charakter niedokrwistości można potwierdzić wykonując test aglutynacji szkiełkowej. Dodatkowo u psów w rozmazach krwi można zaobserwować obecność sferocytów. W przypadkach wątpliwych, gdy test aglutynacji daje wynik ujemny jednak istnieje podejrzenie autoagresji, warto wykonać test Coombsa.
Niedokrwistość na tle autoimmunologicznym najczęściej ma bardzo gwałtowny przebieg i charakteryzuje się wysoką śmiertelnością, dlatego wczesne wykrycie mechanizmu decyduje o skuteczności leczenia.
Comments